Op het internet (Facebook en Google+) kwam ik dit plaatje tegen waarop een oudere man te zien is die zich geëmotioneerd afvraagt waarom zijn kinderen hem nooit bellen. Het lijkt erop dat hij zich alleen en eenzaam voelt en behoefte heeft aan een liefhebbende zoon of dochter. Maar als het mijn vader of moeder was zou ik niet willen liegen om hen deze illusie te geven. Ik ben hen en mijzelf de waarheid verschuldigd dat ik als volwassene geen oprechte liefde voor hen kan voelen, omdat ik zoveel onder hun blindheid en wreedheid geleden heb als kind. Zij stelden zichzelf geen vragen. Dachten niet na over hun woorden en gedragingen en welke invloed zij daarmee op mij uitoefenden en negeerden mijn lijden.
Net als de man op de afbeelding zich niet afvraagt wat de oorzaak is dat zijn kinderen niet kiezen voor contact. Tot op hoge leeftijd is hij in ontkenning gebleven en telt het leed van zijn kinderen blijkbaar niet. Hoe zij als klein kind van hem afhankelijk waren en verlangden naar oprechte liefde, maar op onverschilligheid stuitten. Hoe hij hun gevoelens en behoeften negeerde en oprecht contact en communicatie weigerde. Hoe hij hen manipuleerde, bedroog en uitbuitte. Hen sloeg en tegen ze schreeuwde. Gehoorzaamheid van ze eiste. Het is zijn eigen verloochende kinderleed dat hij op de voorgrond plaatst en bij de meeste lezers reacties van medelijden mee wekt.
Waarom hebben veel lezers medelijden met de man? Omdat deze hun ouders symboliseert en zij medelijden hebben met hun eigen ouders, maar niet voor het kind dat ze zelf eens waren en hun eigen kinderleed negeren. Uit nooit bewust beleefde angst voor de eens zo almachtige, dreigende ouders moet een geïdealiseerd beeld van hun kindertijd de afgeweerde gevoelens in stand houden. Het is deze verborgen hypocrisie die we met zijn allen in stand houden. Het is ook mijn ervaring, zoals dr. Alice Miller een lezer op haar website antwoordt, dat hoe meer empathie we voor onszelf en anderen beginnen te ontdekken, we medelijden kunnen zien als verraad van het kind dat we waren omdat het compassie pretendeert waar ware empathie ontbreekt.
Het plaatje laat de tragiek zien van een in leeftijd gevorderde man die lijdt onder zijn kindertijd. De positie waar heel veel ouderen in verkeren. Het zijn mensen die de verwondingen uit hun jeugd onderdrukt hebben gehouden en in ontkenning leven over de waarheid, de realiteit van het voormalige kind. Ouderen die altijd het afhankelijke kleine kind zijn gebleven van ouders die hun afhankelijkheid en onvoorwaardelijke liefde uitbuitten voor de eigen behoeften. Uit onverschilligheid en onwetendheid.
Bejaarde ouders die hun jeugdverwondingen onderdrukt houden zullen ook de trauma’s negeren die ze eens bij hun jonge kinderen aanbrachten. Dat komt bij de man op de afbeelding tot uitdrukking in zijn verwarring over de realiteit van hem als volwassene die zijn leven zelf vorm en inhoud kan geven en de positie waarin hij gebleven is van het afhankelijke kleine kind van misbruikende ouders waarmee hij bij zijn kinderen medelijden wekt. Zelfs met sneeuwwit haar trekt hij zijn ouders niet in twijfel en blijft diens gehoorzame kind.
Maar ook de volwassen kinderen kunnen in verwarring zijn gebleven over de realiteit van het huidige leven en die van het kleine kind. Die zich toont in de manier waarop de volwassen kinderen met hun ouders omgaan. Zonder zelf de verantwoordelijkheid te nemen voor de eigen gevoelens en handelingen en de confrontatie met vader en moeder uit de weg gaan. Hen niet zelden tot zondebok maken voor hun gevoelens en voor alles wat er in hun volwassen leven misgaat en daarmee gevangen blijven in een binding die gebaseerd is op angst, schuldgevoelens, medelijden of plichtsbesef. Het niet aandurven zich uit te spreken over de manier waarop hun ouders hen vroeger bejegenden. Misschien hebben zij het contact verbroken, zoals de kinderen van de man op het plaatje om uit de afhankelijke, ziekmakende situatie te komen. Maar blijven gevangen omdat ze uit angst voor hun ouders hen hun woede sparen. Om als volwassene te begrijpen waar je verantwoordelijkheden liggen is het beslist noodzakelijk de pijn te begrijpen en te voelen van het kleine meisje of jongetje dat je was en de onderdrukte woede over het onrecht bewust te beleven. Zolang deze woede en andere gevoelens niet bewust worden waargenomen en beleefd blijft men het afhankelijke kleine kind. Dat brengt ons niet dichter bij wie we werkelijk zijn.
De meeste ouders veranderen echter niet als wij hen zeggen hoe we onder hen geleden hebben en volharden in ontkennende woorden ‘dat was toen nou eenmaal zo’, ‘we deden het voor je eigen best wil’ of ‘kinderen kun je nu eenmaal niet in het wild laten opgroeien.’ Maar ik denk dat er op alle leeftijden ook ouders zijn die niet vluchten voor de waarheid. Die zich bewust zijn geworden van de schadelijke effecten waarmee zij hun kleine kinderen behandelden, omdat zij hun eigen lijden als kind gevoeld hebben en sensibiliteit ontwikkeld hebben voor de pijn van een kind, en in een emotioneel gesprek dit aan hun kinderen erkennen. Maar anders dan het kleine meisje of jongetje zijn we niet meer afhankelijk van de liefde van onze ouders. We kunnen nu ware liefde aan ons zelf geven. En ook al zouden de ouders veranderen en hun fouten eerlijk inzien en berouw tonen dat maakt de herinneringen uit de kinderjaren niet anders. Het is beslist noodzakelijk de onderdrukte emoties en gevoelens uit de kindertijd bewust te beleven om de keten van crimineel gedrag jegens kinderen een halt toe te roepen. Waaronder ik ook ‘opvoeding’ reken. Dus, het legale, wettelijke gebruik kinderen te gebruiken voor de behoeftebevrediging van de ouders. Deze niet-empathische omgang met kleine kinderen veroorzaakt bewezen schade aan een brein dat zich in de eerste jaren van het leven structureert en waar de hele maatschappij de gevolgen van ondervindt in criminaliteit, verslavingen, depressie en andere psychische en lichamelijke aandoeningen.
Op de website van het Nationaal Ouderen Fonds las ik dat 30 procent van de Nederlanders zich eenzaam voelt en dat een van de belangrijkste oorzaken hiervan het gebrek aan sociale contacten zou zijn. Maar dat is niet waar. Het weerspiegelt alleen de sociale ontkenning van het belang van ervaringen uit de vroege kindertijd op het hele verdere leven. Het is veel gemakkelijker en aangenamer om depressie en gevoelens van eenzaamheid te zoeken in ‘meerdere factoren’. Want dan hoeft men de stem van het kind in zichzelf en de ander niet te horen. Het kind dat zijn authentieke gevoelens moest onderdrukken, ontkennen en verdringen om te overleven. Afgesneden van de vitale bron, de echte gevoelens, zijn zeer veel mensen van hun ware zelf vervreemd geraakt. Bij het vorderen van de leeftijd kunnen de herinneringen (gevoelens) die in het lichaam zijn opgeslagen de eenzaamheidsgevoelens wekken. Bijvoorbeeld wanneer het werkzame leven voorbij is, de kinderen het huis uit zijn of de hulpbehoevendheid toeneemt. Dan kunnen de hulpeloosheidsgevoelens van het voormalige kind in het lichaam ‘getriggerd’ worden en een depressie veroorzaken.
Men spreekt in dit verband dan van ouderdomsdepressie maar dat is niet juist. Iemand die zijn ware gevoelens kent hoeft op geen enkele leeftijd zich eenzaam te voelen of een depressie te krijgen. Als er eens een depressieve periode optreedt dan kan hij of zij er met zijn eigen gevoelens weer uitkomen. Dat heb ik ook bij mijzelf ervaren en met anderen. Telkens wanneer we de gevoelens over de geleden tekorten uit onze jeugd toelaten en tot rouw komen verdwijnt de depressie vanzelf. Alice Miller schrijft op bladzijde 32 in Vrij van Leugens dat depressie op elke leeftijd niets anders is dan de vlucht voor al die gevoelens die de verwondingen van de kindertijd kunnen laten opleven. In de depressie wordt de innerlijke leegte weerspiegeld van onze kindertijd. Wanneer een mens al zijn oorspronkelijke emoties en gevoelens vermijdt die met de vroeg ondergane verwondingen te maken heeft. Gevoelens van eenzaamheid die hun oorsprong vinden daar waar het kleine kind niemand naast zich vond.
Ouderen hebben hun vitaliteit in eigen handen. Want op elke leeftijd is het mogelijk oude patronen van misbruik uit de jeugd te verlaten en aan de emoties uit de kinderjaren te werken dat zou kunnen helpen zichzelf en hun kinderen (en kleinkinderen) te verstaan. In de plaats van op medicijnen te vertrouwen om het lijden te verlichten kunnen zij zichzelf de waarheid geven over hun kinderjaren en de pijn doorleven. Dat zal een gunstige uitwerking hebben op het lichaam want de wetenschap heeft bewezen dat het beleven van onderdrukte emoties vooral van de zogenaamde ‘negatieve’ emoties zoals woede, angst en verdriet een heilzame werking heeft op het immuunsysteem. Want, zegt professor dr. Candace Pert in een interview op haar website, “To repress these emotions and not let them flow freely is to set up a dis-integrity in the system, causing it to act at cross-purposes rather than a unified whole. The stress this creates, which takes the form of blockages and insufficiënt flow of peptide (een molecuul dat kan dienen als bouwsteen voor een eiwit) signals to maintain function at the cellular level, is what sets up the weakened conditions that can lead to disease”. Deze belangrijke ontdekking die Pert deed zou geïntegreerd moeten worden in de behandelingen van artsen, specialisten, onderzoekers en hulpverleners. Helaas is het omgekeerde het geval. Waarom is dit zo? Omdat het probleem is dat niemand van hen geconfronteerd wil worden waarom mensen ziek worden. Alice Miller schrijft in Concerning Foregiveness: The Liberating Experience of Painful Truth (2003) dat het resultaat van deze grootschalige ontkenning is dat ontelbaar veel chronisch zieken “…become permanent residents of our prison and clinics, while billions are spent by the government on keeping mum about the truth. Those affected must on no account realize that they can be helped to understand the language of their childhood, thereby truly reducing their suffering or even relieving it altogether. ” Aan deze woorden heb niets meer toe te voegen.
http://www.alice-miller.com/en/dependency-as-adults/
http://www.alice-miller.com/en/dangerous-parents/
Tags:
