Beste Naomi,
Aandachtig heb ik uw boek gelezen Raising our Children, Raising Ourselves en met deze brief wil ik u vertellen welke geheimen ik gelezen heb die ouders beschermen. Ook wil ik u vragen de Nederlandse vertaling van uw artikel Helping Children Resolve Emotional Hurts van uw website te verwijderen. Door het lezen van uw boek heb ik nieuwe inzichten gekregen over de angst voor de ouders uit uw kindertijd en was ik niet langer gelukkig met de vertaling waar mijn naam onder vermeld staat en een link naar mijn website. Dat kan anderen in verwarring brengen die mijn website bezoeken en bevestiging zoeken voor de gevoelens uit hun kindertijd. Mensen die met angst en illusies zijn opgegroeid kunnen voor jaren vast blijven zitten in hun verwarring als zij bij anderen over illusies lezen waarmee ouders gespaard worden.
Ik vond uw artikel, dat me in het hart raakte, online in de nieuwsbrief van Attachment International en ik besloot, met uw toezegging, dit hartverwarmende stuk te vertalen met de bedoeling het met mijn website onder de aandacht te brengen van ouders en andere belangstellenden. Met empathische technieken leert u ouders om liefdevol met kinderen om te gaan in een situatie die soms lastig kan zijn. Ik was onder de indruk van het vertrouwen dat u in het kind hebt, zijn vindingrijkheid en de respectvolle manier waarop u het kind helpt zijn gevoelens tot expressie te brengen en aan zijn behoeften tegemoet te komen.
U lijkt zich ervan bewust te zijn welke uitwerking het onderdrukken van emoties en gevoelens heeft op het hele verdere leven en ook voor de hele mensheid. Want als niet aan de emotionele behoeften van het kind voldaan wordt dan heeft het kind daar gevoelens over die zeer intens zijn en het zijn deze niet-gevoelde emoties en behoeften die levenslang in het lichaam onbewust aanwezig blijven als ze niet gehoord en in woorden bevestigd worden. U weet, net als ik, dat het erg pijnlijk is voor een kind als zijn behoeften verwaarloosd worden. Het wekt boosheid en woede en het zijn deze opgekropte, onderdrukte emoties die niet alleen gevolgen hebben voor het volwassen kind, maar ook voor andere mensen en op het hele sociale systeem. Alice Miller heeft deze verbanden met behulp van wetenschap in haar boeken beschreven dat de wortels van het geweld in de wereld in de vroege kindertijd liggen. Als een kind in de eerste kritische jaren van zijn leven als het brein zich structureert met empathie bejegend wordt zal hij niet uitgroeien tot een gewelddadig mens of een mens dat psychisch of lichamelijk lijdt.
Ik denk, net als u, dat we een paradigmaverschuiving nodig hebben in de manier waarop we onze kinderen grootbrengen en tot een totale herziening moeten komen van de methoden. Een hervorming die niet meer gebaseerd is op machtsuitoefening, dwang en controle om het kind te laten gehoorzamen en mee te laten werken met de volwassene, zoals eeuwenlang gebruikelijk is, maar waar de focus ligt op het kind en op zijn gevoelens en legitieme behoeften. Want met dit eeuwenoude systeem waarin de wil van het kind ondergeschikt is aan die van de volwassene en het kind niet bevestigd wordt in zijn natuurlijke vermogens en autonomie, leren we kinderen vanaf het prille begin van hun leven om niet te voelen en dat niet-voelen is destructief voor de toekomst van onze hele planeet. Ik ben het helemaal met u eens dat alleen door zorg te dragen voor de emotionele behoeften van kinderen we de richting van onze wereld kunnen veranderen. Niet door de behoeften van het kind (geïnstitutionaliseerd) ondergeschikt te maken aan die van de volwassene en bevrediging van zijn behoeften te onthouden, te ontkennen of uit te stellen. Want dan moet het kind zijn ware gevoelens en behoeften onderdrukken en leeft het in angst, pijn en stress.
Om die verandering mogelijk te maken van ontkenning van behoeften naar begrip voor de gevoelens en behoeften van kinderen, die u in uw boek de ‘hardest step’ noemt, hebben ouders en anderen eerlijke informatie nodig die verheldering geeft over de verbanden en mensen kunnen erkennen dat wat zij in hun kindertijd moesten doorstaan, heel alleen, zonder enige hulp of steun onrecht was en wreed. De jarenlange onderdrukte emoties over het leed dat ons gebeurde zullen we eerst voor onszelf begrijpelijk moeten krijgen en voelen om authentiek en met empathie kinderen te bejegenen. Dan kan men zien dat ze met hun kinderen hun eigen pijnlijke geschiedenis herhaald hebben. We kunnen immers geen eerbied en respect geven aan het kind op de aspecten waar we onszelf niet respecteren? Als we anderen de weg willen wijzen naar empatisch ouderschap moeten we de volledige waarheid toelaten over het leed van onze kindertijd en hen niet met onze verloochening in verwarring brengen.
Ik weet uit ervaring dat de meeste mensen angst hebben hun eigen verdrongen en verloochende kinderjaren te ontdekken en de pijn te voelen die dat verleden veroorzaakte en ook hoe sterk die angst in de volwassen persoon kan zijn van het kleine kind dat ze ooit waren voor zijn gewelddadige ouders die de weg naar empatisch ouderschap blokkeert. Ik zie het als het werk van de counselor of therapeut deze angst begrijpelijk te maken zodat de volwassene deze angst kan overwinnen en zijn verloochening op kan geven. Dan kunnen we ons emotioneel bewust worden van de vreselijke gebeurtenissen, of ‘memories of the past’ zoals u schrijft in uw boek en de angst, verdriet en de woede over het onrecht dat ons werd aangedaan echt voelen.
Hiermee ontwikkelen we empathie en onvoorwaardelijke liefde voor onszelf en onze kinderen. Want ouders kunnen hun kind niet begrijpen als ze hun eigen geschiedenis niet kennen. Ik deel de ervaring niet dat u schrijft dat ouders ‘caught in the anxiety about the child’ of dat het gedachten zijn die ons misleiden onvoorwaardelijk het kind lief te hebben, maar dat het enkel de latent werkzame angst is voor de eigen ouders. Als we onszelf proberen te begrijpen hoe vreselijk bang we waren voor onze ouders en die angst serieus nemen kunnen we ouders en anderen helpen die verandering in het hart te maken die nodig is voor vreedzaam ouderschap.
Als mensen echter geconfronteerd worden met de angst en de afweer van de counselor of therapeut kunnen zij zichzelf niet goed begrijpen en blijven in verwarring over hun authentieke gevoelens, hun ware zelf. Men blijft dan in ontkenning over de wreedheid die ze als klein kind te verduren kregen en vitale emoties, zoals woede, blijven onderdrukt die nodig zijn empathische gevoeligheid te ontwikkelen met het kind dat ze zelf eens waren en met hun eigen kind. We kunnen ouders en anderen niet helpen hun eigen waarheid te vinden en hun geblokkeerde empathie te bevrijden als we de afhankelijkheid van onze eigen moeder bij onszelf niet herkennen. Dan is er geen oplossing voor onze pijn en woede en zolang we de volledige tragedie weigeren te doorschouwen blijft de pijn uit de kindertijd geblokkeerd. Het is deze tragiek die ik in uw boek gelezen heb. Ik heb de indruk dat u zichzelf niet volledig geconfronteerd heeft met de angst van het kleine meisje dat u eens was en uzelf niet toegestaan volledig naar haar te luisteren. In uw boek vraagt u van ouders hetzelfde te doen als waar u zelf in vast bent blijven zitten, namelijk de angst en machteloze woede van het kleine kind in de volwassene ontkennen. Dat signaleer ik bijvoorbeeld in de volgende woorden.
“Anger (like hate, p. 177) and violent reactions tend to cover up other painful feelings. These are often feelings that we may not be aware of because of fear and discomfort rooted in our past experiences. If, when you were a child, it was not safe to feel sad, to cry , to request attention, and to express yourself fully, you are likely to have suppressed these emotions long ago. What occurs in the present is automatic; the painful feelings get “filed” away instantly and anger puts itself in the front because it is more acceptable and you feel less vulnerable than when you show your sadness or tears. Yet, anger does not give us the release we need because it focuses on blame. Putting our attention outside of ourselves (blame) prevent sus from feeling our more vulnerable emotions. Unless we investigate the thoughts that cause our anger, we stay incomplete and often angrier and more attached to this painful victim (blaming) position.”
U lijkt nog steeds zeer bang te zijn uw woede jegens uw ouders te voelen en u verhult de waarheid over het misbruik dat u ervaren heeft. Er spreekt (onbewuste) angst uit uw woorden en schuldgevoelens als u zegt dat ‘anger, hate en violent reactions tend to cover up other painful feelings, anger puts itself in the front and anger does not give us the release we need because it focuses on blame.’ In deze woorden liggen voor mij krachtige emoties besloten die iets vertellen over uw geschiedenis en ik voelde me misleid door de mededelingen die u doet over uw kindertijd. Want het is dankzij mijn boosheid en woede over de kwellingen die ik als klein meisje te verduren had dat ik mijzelf heb kunnen bevrijden uit mijn emotionele gevangenis en empathie kon ontwikkelen voor het kind dat ik was en voor mijn eigen kinderen en kleinkinderen. Daarvoor moest ik eerst mijn diepgewortelde schuldgevoelens verzwakken die me lang blokkeerden om de woede die in mijn lichaam was opgeslagen volledig te voelen. Voor mij ging er een grote helende kracht uit in het voelen van de woede over de verwaarlozing en mishandeling uit mijn kindertijd.
Door mijn boosheid, woede en haat te voelen leerde ik mijzelf kennen en kon ik mijn onderdrukte en gedissocieerde emoties met de jaren bevrijden en groeien naar authenticiteit. Alleen omdat ik van Alice Miller geleerd heb mijn boosheid, woede en haat te begrijpen en respect te hebben voor mijn woede en deze te voelen kon ik mezelf helen van de verwondingen uit mijn jeugd. Op haar eerlijke en oprechte woorden kon ik vertrouwen dat boosheid, woede en haat logische reacties zijn op onrecht en pijn en kon ik mezelf het respect geven dat ik nooit van mijn ouders kreeg.
Woede en haat maken ons bewust van wat ons werd aangedaan en die bewustwording gaat altijd gepaard met pijn en natuurlijk hebben we ook nog andere gevoelens over het leed uit onze geschiedenis. Maar woede is de normale en gezonde reactie op onrecht en pijn. Het is een zeer krachtige emotie die de weg wijst naar ons ware zelf en ons behulpzaam is om ook andere gevoelens die vaak jarenlang onderdrukt zijn heel bewust te voelen. We hebben onze boosheid en woede niet alleen nodig om onszelf te helen van de pijn uit de kindertijd en te weten wie we authentiek zijn, maar ook voor ons vermogen tot empathie en onvoorwaardelijk liefde.
Hoe levensreddend de functie van boosheid en woede is als reactie op onrecht en pijn las ik bijvoorbeeld in het werk van Lewis et al. (2006).¹ Zij onderzochten de relatie tussen de emotionele reacties van kinderen op een blokkade en hun cortisol en hartritme respons. Kinderen die met woede reageerden op het gebrek aan responsiviteit van hun moeder lieten geen cortisol verhoging zien, maar wel een verhoogde hartslag. Terwijl kinderen die met verdriet op de afwijzing reageerden een verhoging lieten zien van het stresshormoon en geen verhoogde hartslag. Deze informatie vertelt ons hoe belangrijk woede is als reactie op onrecht en pijn. Het is een autonome reactie van het lichaam van een verwachting controle te hebben over de gebeurtenis. In tegenstelling tot verdriet dat stresshormonen activeert en de verwachting bij het kind afwezig is dat het invloed op de gebeurtenis heeft.
Als ouders en anderen echter moeten geloven dat woede alleen dient als maskering voor andere emoties, een afweer is tegen het voelen van verdriet en alleen dient om de ander te beschuldigen dan, schrijft Alice Miller in Poisonous pedagogy in Primal therapy (14 april 2007), ‘…they will-again- be hindered to admit exactly this emotion that blocks the functioning of their bodies and whose liberation would be healthy for the adult.’ Want onderdrukking van onbewust gebleven emoties, zoals woede gaat ten koste van het lichaam als we deze niet heel bewust voelen en blokkeert de weg naar waarachtige empathie.
Met de gedachte dat ‘anger focuses on blame, prevents us from feeling our more vulnerable emotions and anger does not give us the release we need because it focuses on blame’ geeft u aan dat u Alice Miller niet begrepen heeft. Zij heeft het mechanisme woede als reactie op onrecht uitvoerig in haar boeken beschreven. U begrijpt de werking niet, omdat uw woede bedekt wordt door angst en schuldgevoelens. Woede ziet u als de reden van het voortduren van de pijn (anger does not give us the release we need) en de schuldgevoelens (anger focuses on blame) in plaats van het gevolg van de hoop en illusies die u niet lijkt te hebben opgegeven dat moeder zal veranderen en de illusie dat moeder van haar houdt (‘…it is not that our parents did not feel love toward us…’).
Ik denk dat het kind dat u was zich nog steeds schuldig voelt over haar woede. Liever geeft het kind zichzelf de schuld en vergeeft het moeder want dat roept minder angst op en is minder pijnlijk dan de oorzaak van het leed bij de ouders te leggen. U weet denk ik net als ik dat elk kind geneigd is de schuld op zich te nemen voor de wreedheden van de ouders, omdat het de waarheid over de brutaliteit van zijn ouders niet overleefd zou hebben. Als u schrijft dat ‘anger focuses on blame’ dan zie ik dat als een vorm van vergeving. U beschermt hiermee de ouders omdat u angst heeft hen te beschuldigen en het schuldgevoel de bescherming vormt tegen het pijnlijke bewust worden dat het geen echte liefde was die u kreeg. We kunnen nooit onze onderdrukte emoties bevrijden als we bang zijn onze ouders te beschuldigen. Als volwassenen weten we dat onze ouders onbewust met ons de kwellingen herhaalden uit hun eigen kindertijd, omdat zij de verloochening van hun eigen lijden als kind en het idealiseren van hun ouders niet hebben opgelost toen ze aan kinderen begonnen. Maar een kind kan dat niet begrijpen waarom het zo gekweld wordt door degenen van wie het houdt.
Angst en schuldgevoelens lijken de weg geblokkeerd te hebben naar de waarheid over uw verleden. Deze gevoelens verhinderen u ook uw woede volledig te voelen over de tragische gevolgen van de wreedheid die u vroeg in uw leven te verduren kreeg. Ik denk dat u bent blijven steken in deze angst en schuldgevoelens en dat u zich voor deze gevoelens heeft afgesloten en openbaar bent gegaan met een boek voordat u de pijnlijke waarheid doorleefd heeft.
Maar met deze onopgeloste tragiek uit uw verleden brengt u anderen in verwarring en blokkeert u hen opnieuw als zij lezen dat zij hun ouders moeten vergeven voor de verschrikkingen die ze te verduren kregen als klein kind. U vertelt hen niet hoe belangrijk het is hun gerechtvaardigde woede te respecteren en te voelen om inzicht in zichzelf te krijgen en blijven zij in hun schuldgevoelens gevangen. Omdat u bang bent uw ouders te beschuldigen bent u in gevaar voor de waarheid die mensen nodig hebben om zichzelf te bevrijden van de vreselijke ervaringen uit hun jeugd en empathie te ontwikkelen voor het kind dat ze waren. Ik denk dat als u de volledige woede kunt voelen en de angst, het verdriet en de wreedheid durft te zien uw ontkenning en angst verdwijnt. Dan kunnen de verbanden tussen heden en verleden ook voor de lezers van uw boek duidelijk worden.
Er is meer wat om opheldering vraagt. Zo schrijft u dat haat niet over feiten of waarheid gaat. Haat, net zoals boosheid zegt u, bedekt andere emoties die onthuld en tot expressie gebracht moeten worden. En dat we ‘het kind moeten helpen om in contact te komen met de emoties die de haat triggeren.’ Maar dat is niet juist dat haat niet over feiten gaat of niet over waarheid. Voor woede en haat zijn altijd goede redenen. Haat gaat over feiten en waarheid zoals die door het kind ervaren wordt. Zoals acht jarige Gabe uit uw voorbeeld die tegen zijn grootmoeder zegt dat hij haar haat omdat zij hem nooit (!) laat hebben wat hij wil als zij voorbij gaat aan zijn gevoelens en behoeften.
Dat zijn voor Gabe de feiten en zijn waarheid en haat is een natuurlijke, gerechtvaardigde reactie op het onrecht dat hij ervaart. Hij voelt zich hulpeloos omdat grootmoeder hem vaker niet gehoord heeft waar hij met ‘haat’ en ‘nooit’ over vertelt en kan deze situatie niet zelf veranderen. Als u schrijft dat grootmoeder zijn woorden nooit ontkent dan denk ik dat u Gabe niet al te serieus neemt en de kant kiest van de volwassene. Deze hulpeloosheid is de bron van de haat en net als woede is haat een emotie die de functie heeft het leven te beschermen. Met de woorden haat en nooit vertelt hij over de intensiteit van zijn gevoelens die voor kinderen veel intenser is dan die van volwassenen. Deze haat moet gevoeld worden en met woorden tot expressie gebracht in de communicatie tussen Gabe en zijn grootmoeder.
Met het uiten van woede en haat kan het kind zijn verontwaardiging, boosheid en hulpeloosheid heel bewust voelen. We moeten de haatgevoelens bevestigen (je voelt je heel boos dat ik je opnieuw niet begrepen heb…) en daarmee erkennen we het onrecht en zijn gevoelens van hulpeloosheid en pijn en nemen er verantwoordelijkheid voor, zodat het kind zich niet als slachtoffer ervaart (dat was verkeerd van mij want dat doet jou pijn en kon je niets doen om je begrepen te voelen…). In plaats daarvan zegt u dat we het kind moeten helpen in contact te komen met de emoties die de haat triggeren en ons niet moeten focussen op het woord haat.
Als haat slechts een woord is en een expressie voor andere emoties blijft die haat voor het kind verboden. Bijvoorbeeld bij de kinderen die u treft bij de natuurvoedingswinkel waar u aan het winkelen bent. U hoort een kind huilen en gaat kijken. Er is niemand bij het kind in de buurt dan haar broer. Moeder doet boodschappen. U raakt met hen in gesprek en bevestigt wat er in hen leeft. Maar de boosheid, woede en pijn over het onrecht dat de kinderen ervaarden, omdat moeder hun wil en interesse niet respecteerde en ze hun favoriete TV programma misten, bevestigt u niet. Het weten van het kind dat het onrecht is dat moeder hun wil en interesse negeerde en ontkende blijft dan verboden.
Wanneer moeder terug komt kunnen we haar vertellen wat er in haar kinderen leeft. Dan kan er erkenning komen van de kant van moeder voor de gevoelens en behoeften van haar kinderen. Misschien kan ze die informatie als een gift ontvangen en haar fouten eerlijk aan haar kinderen toegeven. Dan kunnen de kinderen, als ze merken dat moeder zich ervoor interesseert wat er in hen omgaat, spontaan het geschonden vertrouwen herstellen. Als we het onrecht niet benoemen aan het kind en niet aan moeder dan houden we de context van het misbruik in stand en daar creëren we geen veilige gezinnen mee. U schrijft verder dat kinderen zich kwaad voelen omdat zij zichzelf als slachtoffers ervaren wanneer voorbijgegaan wordt aan hun gevoelens en behoeften. Dan is dat niet de ervaring die ik met mezelf heb en wat de studies van Lewis en anderen ons leren. U beschermt hier de ouders en u bent in ontkenning over het onrecht dat het kind ervaart en de idealisering van uw ouders is niet opgeheven.
Het is juist wat u schrijft dat een kind zal kind merken dat hij gemanipuleerd wordt. Het moet zijn gevoelens over het onrecht dat hij ervaarde van het negeren van zijn behoeften onderdrukken en zijn ouders idealiseren. Het is juist omdat de intensiteit van de gevoelens van kinderen zo intens is dat het onderdrukken daarvan altijd tot ernstige gevolgen leidt. We moeten ouders leren de betekenis van woede en haat te begrijpen als reactie op onrecht en pijn. Dat zegt iets over onze sensibiliteit en hoeven we niet bang te zijn voor woede en haat gevoelens bij het kind.
Met de verloochening van de feiten en de waarheid verbergt u niet alleen het onrecht dat een kind ervaart en de wrede aspecten in de bejegening van het kind, maar ook de waarheid over de wreedheid die ouders moesten verduren in hun eigen kindertijd. Want boosheid, woede en haat zijn een bron van vitale informatie over het kind dat we zelf eens waren. Het zijn deze authentieke emoties die de verbanden zichtbaar maken tussen heden en verleden. Deze emoties bij het kind maken ons duidelijk waarin we tekort schoten het kind te begrijpen en zijn behoeften te bevredigen. Ook wreedheid die niet met opzet is aangebracht doet een kind immers pijn?
Als u deze informatie niet wilt begrijpen en in ontkenning blijft dan beschermt u uw ouders en de ouders die met problemen met het kind bij u komen. Mensen hebben behoefte aan eerlijke communicatie, aan waarheid om empathie te kunnen ontwikkelen. Als we naar veilige gezinnen toe willen dan moeten we voor anderen de verbanden zichtbaar maken dat het beschermen van de ouders de basis legt gewelddadige mensen te maken. U wilt ouders en anderen laten geloven dat boosheid, woede en haat dient om de ander te beschuldigen, dat deze emoties ons verhinderen onze meer kwetsbare emoties te voelen en dat een kind dat zich boos voelt zichzelf als slachtoffer ervaart wanneer voorbijgegaan wordt aan zijn gevoelens. Maar de studies van Lewis en anderen tonen aan dat dit een onjuiste gedachte is. Kinderen hebben hun boosheid en woede over onrecht en pijn nodig om de verwachting te hebben dat zij in staat zijn hun situatie te veranderen en zich geen slachtoffer te voelen. Ontkenning van onrecht loopt als een rode draad door uw boek en verwijst naar uw eigen geschiedenis. Dat het onrecht was wat u gebeurde toen u nog een klein meisje was.
Het lijkt alsof u voor deze zeer vitale emoties weinig respect heeft. Dit doet mij denken aan de woorden van Alice Miller. Zij schrijft dat ’If we try to cover this anger up and to feel love instead we are in danger to lie, because then we have compassion for abusive parents.’ Over deze compassie voor uw ouders meen ik te lezen als u schrijft over liefde dat ‘It is not that our parents did not feel love toward us, but that for many, freedom to express love uncondiotionally was hindered by cultural norms and by the unresloved pain from their own upbringing.’ U spaart uw ouders uw woede en bent blijven steken in de illusie dat ze van u hielden en u vertelt anderen hetzelfde te doen. De oude angst de liefde te verliezen kan ons belemmeren de waarheid onder ogen te zien. Als we compassie hebben voor hen die ons pijn deden zijn we niet trouw aan onszelf en niet authentiek onszelf. Het is het kleine kind dat in ons leeft dat compassie nodig heeft voor wat het moest doorstaan zonder dat het ook maar ergens schuld aan had.
Ik noem liefde die pijn doet en gevoelens en behoeften niet serieus neemt geen liefde en ik meen dat de compassie een ontkenning is van de wrede manier waarop u als kind behandeld bent. In plaats van begrip en medelijden met onze ouders te hebben en onszelf de schuld te geven kunnen we aan de kant van het kind gaan staan dat we eens waren. Het kind dat misbruikt werd voor de behoeften van zijn ouders. U heeft er niet voor gekozen onvoorwaardelijk de kant van het kind te kiezen en uw angst en schuldgevoelens daarvoor te overwinnen. U schrijft bijvoorbeeld dat als een baby blijft huilen wanneer aan al zijn behoeften is tegemoetgekomen en hij niet ziek of verwond is hij ‘most likely needs to cry.’ Hiermee legt u de oorzaak (het schuldgevoel) van het blijven huilen bij het kind (het kind dat u zelf eens was) en beschermt u de ouders. U vertelt hen niet over de gevolgen voor de baby van de onopgeloste, onderdrukte emoties van de moeder uit haar kindertijd.
Want niemand huilt zonder een reden. Een baby ook niet. De meeste mensen beginnen echter aan kinderen als zij hun pijnlijke ervaringen uit hun kindertijd nog verdrongen en onderdrukt hebben en ze hun eigen lijden als kind niet gevoeld hebben. Een kind is uiterst gevoelig voor juist datgene wat ouders in zichzelf onderdrukken en het zal daar op zijn manier op reageren. Onderdrukte emoties veroorzaken emotionele afstand tussen moeder en kind, omdat het kind zich onveilig voelt en angst heeft en zijn behoefte aan nabijheid, stimulatie en communicatie niet vervuld wordt. Deze onderdrukte emoties kunnen de relatie met het kind vanaf het prille begin van zijn leven verstoren en het is dus van groot belang ouders hierover de waarheid te geven. Meestal staan we hier niet bij stil uit angst voor onze eigen ouders en om ze te sparen. Pas als we de waarheid over onszelf volledig onder ogen durven zien kunnen we zulke levensbelangrijke informatie doorgeven aan anderen zodat zij hun hart volledig kunnen openen voor het kind dat ze eens waren en voor hun eigen kinderen.
Uw boek laat zien dat zelfs gevoelige, empathische mensen vast kunnen zitten in hun verwarring als zij hun ouders vergeven en dat liefde noemen. De angst die in het lichaam is opgeslagen voor de ouders uit de kindertijd kan een persoon blind maken voor de volle waarheid. Ik hoop dat u die angst kunt overkomen door te zien dat gevoelde woede de weg opent naar empathie. Als we ouders en anderen niet informeren dat we onze boosheid, woede en haat serieus moeten nemen en voelen over de schokkende gebeurtenissen uit onze kindertijd en onze ouders blijven beschermen dan produceren we, schrijft Alice Miller, telkens opnieuw gewelddadige mensen en mensen die psychisch en lichamelijk ziek worden. Verandering van de traditionele manier van denken over kinderen kan snel gebeuren als verbanden duidelijk zijn dat niet-gevoelde woede over het leed uit onze geschiedenis geen verandering brengt in het hart, maar gevoelde woede over wat er in onze kindertijd met ons gebeurde wel.
Sincerely, Liliane
Deze brief heb ik in het Engels aan Naomi Aldort verstuurd.
¹ Lewis, M., Ramsey, D.S. & Sullivan, W.M. (2006).The Relation of ANS and
HPA Activation to Infant Anger and Sadness Response to Goal Blockage.
Developmental Psychobiology, 48, 397-405.
https://doi.org/10.1002/dev.20151
Tags:
