Begrijpen in plaats van prijzen en belonen
Het kind prijzen en belonen voor zijn of haar gedrag is een manier die overal om ons heen erg populair is. Het is een middel om het kind iets te laten doen dat het niet op een natuurlijke wijze uit zichzelf wil doen. We prijzen of belonen het kind om aan onze eigen behoeften te voldoen.
Met een sticker, muntje of met woorden als: "Wat ben je een goede voetballer", "Wat kun je goed tekenen" of: "Goed zo dat jij je speelgoed deelt", belonen of prijzen we het kind en controleren en manipuleren hiermee zijn gedrag. Soms is die controle en manipulatie heel subtiel en geven we het kind iets lekkers, een cadeautje of een knuffel of zeggen: "onze Jan is zo'n lieve jongen die helpt je wel even." Het zijn echter allemaal dwangmiddelen het kind te manipuleren naar de eigen behoeften. Kinderen voelen zich hier dikwijls verward door want wat 'aardig' lijkt en 'liefdevol' geeft het kind gevoelens van klein zijn, beschaming en is niet authentiek. Enkel uit ANGST voor de ouders doet het kind wat de ouders willen.
Belonen en prijzen is veel gemakkelijker dan te leren begrijpen waarom het kind bijvoorbeeld in zijn bed plast, niet wil eten of slapen of zich misschien eenzaam voelt, angstig of boos. Het werkelijk begrijpen vergt oefening en aanmoediging, maar vooral moed en nederigheid om naar de binnenwereld van het kind te kijken. Het gaat er dus om verbinding te maken met het eigen gevoel van het kind en zijn of haar gevoelens te raden en te benoemen. Gevoelens die er al zijn in het kind als het iets (mee)maakt. Dus, het kind eerlijk benaderen en met echte verbinding en verbinding gaat over gevoelens.
De schade van prijzen is enorm. Het heeft dezelfde effecten als het slaan van kinderen. Belonen en prijzen creëert grote onzekerheid en afhankelijkheid en gaat voorbij aan de persoon die het kind echt is. En het neemt de interesse bij het kind weg. Bijvoorbeeld, als een kind een tekening heeft gemaakt waar het niet tevreden over is en de ouder zegt 'wow wat prachtig' of 'oh, dat is een boot' of 'vind je dat niet mooi wat je getekend hebt'? Wanneer we een opmerking maken die niet gaat over wat er in het kind leeft kan het kind zijn interesse in tekenen verliezen. Het kind krijgt de duidelijke boodschap mee dat degenen van wie het houdt niet geïnteresseerd zijn in hoe hij of zij zich voelt. Daarmee kan een voor het kind belangrijk probleem niet gezien worden.
Prijzen en belonen zijn woorden die de bedoeling hebben het kind te laten voelen en doen wat wij van ze willen, maar het doet de autonomie en onafhankelijkheidsbehoefte van het kind tekort. Belonen en prijzen is manipulatief en niet respectvol en gaat voorbij aan de vrije, authentieke beleving van het kind. Het bevordert de desinteresse en angst voor nieuwe uitdagingen en beschadigt de ouder-kind relatie.
In plaats van het kind te prijzen of te belonen en zijn spontane expressie als 'onwenselijk gedrag' te beschouwen kunnen we het waardering geven. Dat betekent niet dat we het kind liefde en aanmoediging onthouden (en ook ons eigen plezier daarin). Integendeel. Hoe we het kind (en ons zelf) kunnen helpen plezier te laten beleven aan zijn eigen inspanningen (in plaats van vader of moeder te 'pleasen') laten de volgende voorbeelden zien:
Wanneer je ziet dat het kind iets nieuws doet:
Het lijkt erop dat je er plezier in hebt!
Hoe voelde het om dat te doen?
Ik ben blij dat je dat deed want je lijkt blij te zijn met jezelf!
Het kind helpen zichzelf te evalueren:
Wat vind jij van je tekening?
Voel jij je blij/tevreden/trots/voldaan dat het je gelukt is de puzzel te maken?
Je bent er zeker wel trots op dat je gekozen bent in het voetbalteam?
Gebruik ik in plaats van jij:
Ik hou van de kleuren die je kiest.
Ik heb genoten van de manier waarop je dat liedje zong want dat was met passie/emotie/mooie melodie/ritmegevoel!
Ik vind het een groot plezier de avond met je door te brengen.
Vragen naar zijn belevingswereld:
Hoe voelde het om dit verhaal te schrijven?
Had je er plezier in het voor de klas hardop te lezen?
Hoe ben je aan de ideeën gekomen voor het verhaal?
Je voelt je teleurgesteld/boos/gefrustreerd/verdrietig nu ik naar mijn werk ga en niet met je kan spelen?
Van generatie op generatie hebben we geleerd te doen wat onze ouders zeiden uit ANGST. Maar van een kind verwachten dat het doet wat jij wilt is geen respect tonen voor zijn of haar waardigheid en authenticiteit. Het vergt toewijding en zelf-controle deze oude patronen te verlaten. Het kind is er niet om jouw behoeften te vervullen, maar is er omwille van zichzelf. Het kind behoord enkel toe aan zichzelf en is geen voorwerp of bezit van de ouders. Het is vrij te kiezen en te reageren op jouw verzoeken en we doen ons best hen te helpen hun eigen keuzes te maken en hun eigen teleurstellingen te ervaren. We communiceren met het kind zoals we dat ook met een goede vriend of vriendin doen zonder te verwachten dat hij of zij doet wat wij willen. Zo leert het kind dat het vrij is om alleen vanuit zijn eigen plezier en genoegen aan onze en andermans verzoeken gehoor te geven.
Rewards and Praise: The Poisoned Carrot http://www.naturalchild.org/robin_grille/rewards_praise.html
Please don´t praise me: http://happinessishereblog.com/2018/01/please-dont-praise/?fbclid=IwAR3u2CyGdcQ13hVMQfwHlmwZWDRCSwW3hM1iDWUThYNgbtT_8uDm_l_HP8k